یکی از مشکلات رایج در ساختمان ها و پروژه های رنگ آمیزی، پوسته شدن رنگ ساختمانی است که می تواند ظاهر نماها و دیوارها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و حتی منجر به خسارات جدی در بلندمدت شود. پوسته شدن رنگ نه تنها باعث از دست رفتن زیبایی ظاهری می شود بلکه می تواند نشانه ای از مشکلات زیرساختی و اجرای ناصحیح رنگ باشد. شناخت دقیق دلایل پوسته شدن رنگ ساختمانی، شناخت انواع رنگ ها و روش های برطرف کردن این مشکل، برای هر فردی که قصد رنگ آمیزی یا نگهداری ساختمان را دارد، اهمیت فراوانی دارد.
در این مقاله به صورت مفصل و تخصصی به بررسی علت های اصلی پوسته شدن رنگ های مختلف ساختمانی می پردازیم و راهکارهای اصولی برای پیشگیری و تعمیر این مشکل ارائه خواهیم کرد.
چرا رنگ ساختمانی پوسته پوسته میشود؟
پوسته شدن رنگ ساختمانی معمولاً ناشی از ضعف در عملکرد لایه رنگ یا مشکلات محیطی و اجرای نامناسب است که باعث جدا شدن لایه رنگ از سطح زیرین می شود. یکی از عوامل کلیدی که باعث این اتفاق می شود، زیرسازی نامناسب است که موجب کاهش چسبندگی رنگ به سطح می گردد. همچنین عوامل محیطی مانند رطوبت بالا، نوسانات شدید دما، تابش مستقیم نور خورشید و شرایط آب و هوایی نامناسب نقش مهمی در ایجاد این مشکل دارند. علاوه بر این، استفاده از رنگ های تاریخ مصرف گذشته یا ترکیب نادرست انواع رنگ ها می تواند باعث ایجاد پوسته شدن شود. در ادامه، مهم ترین دلایل این پدیده را بررسی می کنیم:
زیر سازی ضعیف
یکی از اصلی ترین دلایل پوسته شدن رنگ ساختمانی، آماده سازی و زیرسازی نامناسب سطح قبل از رنگ آمیزی است. اگر سطح مورد نظر به درستی تمیز نشده باشد یا چربی، گرد و غبار، زنگ زدگی و یا مواد آلوده روی آن وجود داشته باشد، رنگ به خوبی به سطح نمی چسبد و پس از مدتی شروع به جدا شدن و پوسته شدن می کند. همچنین عدم استفاده از پرایمر مناسب، وجود نواقص و ترک های سطح و خشک نشدن کامل زیرسازی می تواند به شدت بر کیفیت و دوام رنگ تأثیر منفی بگذارد.
قرار گرفتن در معرض رطوبت
رطوبت یکی از دشمنان اصلی رنگ های ساختمانی است و در صورتی که سطح زیرین رنگ مرطوب باشد یا ساختمان در معرض نفوذ رطوبت و آب قرار گیرد، رنگ نمی تواند به خوبی خشک و تثبیت شود. رطوبت باعث انبساط و انقباض متناوب سطح می شود که در نهایت منجر به جدا شدن لایه رنگ و ایجاد پوسته می گردد. همچنین رطوبت موجب زنگ زدگی فلزات زیر رنگ و افزایش فشار از داخل به رنگ می شود که این موضوع به طور مستقیم باعث شکستگی و جدا شدن لایه رنگ خواهد شد.
تغییرات دمای ناگهانی
تغییرات شدید و ناگهانی دمای محیط می تواند باعث انبساط و انقباض سریع سطح رنگ شود. این تغییرات، فشار مکانیکی بر روی لایه رنگ ایجاد کرده و با گذشت زمان باعث ترک خوردگی، ترک های ریز و نهایتاً پوسته شدن رنگ می گردد. ساختمان هایی که در مناطق با نوسانات شدید دمایی قرار دارند، بیشتر در معرض این مشکل قرار می گیرند.
بیشتر بدانید: چگونه رنگ ساختمانی از روی لباس پاک کنیم؟
در معرض دمای بالا و نور شدید خورشید
قرارگیری رنگ در معرض نور مستقیم و شدید خورشید و دمای بالا، باعث خشک شدن سریع و غیر یکنواخت رنگ می شود که منجر به ترک خوردگی و پوسته شدن می شود. تابش UV خورشید باعث کاهش انعطاف پذیری رنگ شده و خاصیت چسبندگی آن را کاهش می دهد، بنابراین رنگ به مرور زمان ترک می خورد و جدا می شود.
استفاده از رنگ تاریخ مصرف گذشته
استفاده از رنگ هایی که تاریخ مصرف آن ها گذشته است می تواند منجر به کیفیت پایین رنگ و از دست رفتن خواص اصلی آن شود. رنگ های تاریخ مصرف گذشته معمولاً غلیظ شده، تغییر رنگ داده یا خاصیت چسبندگی خود را از دست داده اند که این موضوع به طور مستقیم باعث پوسته شدن و ترک خوردگی رنگ پس از اجرا می شود.
ترکیب رنگ های نامناسب با یکدیگر
گاهی اوقات به دلیل ناآگاهی یا اشتباه در انتخاب رنگ ها، چند نوع رنگ نامتناسب با یکدیگر روی هم استفاده می شوند. این عدم سازگاری شیمیایی باعث واکنش های غیرمنتظره بین لایه ها شده و منجر به کاهش چسبندگی، ترک خوردگی و پوسته شدن رنگ می گردد. به عنوان مثال، استفاده از رنگ پلاستیک روی رنگ روغنی یا بالعکس معمولاً موجب شکست پوشش می شود.
علت پوسته شدن رنگ روغنی
رنگ روغنی به دلیل پایه روغنی و فرمولاسیون خاصی که دارد، در شرایط نامناسب بیشتر در معرض پوسته شدن قرار می گیرد. اگر سطح زیرین رنگ روغنی به درستی آماده نشده باشد، یا سطح رنگ قبل از خشک شدن کامل رنگ دوم پوشانده شود، این مشکل ایجاد خواهد شد. همچنین تابش مستقیم نور خورشید و دمای بالا باعث خشک شدن سریع و نابرابر رنگ روغنی شده و به مرور زمان منجر به ترک و پوسته شدن آن می شود. علاوه بر این، استفاده از رنگ روغنی قدیمی یا نگهداری ناصحیح آن نیز می تواند به پوسته شدن کمک کند.
علت پوسته شدن رنگ پلاستیک
رنگ پلاستیک به دلیل پایه آب بودن و سرعت خشک شدن بالا معمولاً مقاومت کمتری نسبت به رنگ های روغنی دارد. پوسته شدن رنگ پلاستیک بیشتر در اثر نفوذ رطوبت به سطح زیرین یا عدم خشک شدن کامل لایه قبلی ایجاد می شود. همچنین، استفاده از رنگ پلاستیک بر روی سطوح روغنی یا آلوده باعث عدم چسبندگی کافی می شود. این رنگ به دلیل خاصیت تنفسی بالا، در صورت اجرای صحیح مقاومت مناسبی دارد، ولی در صورت شرایط نامطلوب، به سرعت شروع به پوسته شدن و ریزش خواهد کرد.
علت پوسته شدن رنگ اکریلیک
رنگ اکریلیک که پایه آب دارد و از مقاومت نسبی در برابر شرایط جوی برخوردار است، معمولاً کمتر دچار پوسته شدن می شود اما در مواردی مانند اجرای رنگ روی سطح روغنی یا آلوده، یا رنگ آمیزی در شرایط رطوبتی بالا، می تواند دچار این مشکل گردد. همچنین استفاده از رنگ اکریلیک تاریخ گذشته یا کیفیت پایین، ترکیب نامناسب رنگ ها و عدم رعایت فاصله بین لایه های رنگ از دیگر عوامل پوسته شدن آن محسوب می شود. تغییرات ناگهانی دما و تابش مستقیم نور خورشید نیز می تواند باعث کاهش عمر پوشش اکریلیک و ایجاد پوسته شود.
روش برطرف کردن پوسته شدن رنگ
رفع پوسته شدن رنگ ساختمانی نیازمند رعایت مراحل دقیق و اصولی است تا هم ظاهر زیبا بازگردد و هم مشکل مجدداً تکرار نشود. ابتدا باید تمامی لایه های رنگ پوسته شده با استفاده از کاردک، سنباده یا ابزارهای مکانیکی از سطح جدا شوند. سپس سطح را به خوبی پاک سازی و از هر گونه گرد و غبار، چربی و زنگ زدگی تمیز کنید. در صورتی که سطح فلزی باشد، حتماً باید ضدزنگ زده شود تا از خوردگی جلوگیری شود.
بعد از آماده سازی کامل، یک لایه پرایمر متناسب با نوع رنگ و سطح اعمال کنید تا چسبندگی و دوام رنگ به حداکثر برسد. در نهایت رنگ مخصوص فلز یا دیوار با کیفیت بالا و به صورت چند لایه نازک و با فاصله خشک شدن مناسب اجرا شود. همچنین رعایت نکات محیطی مانند رنگ آمیزی در دمای مناسب و عدم رطوبت بالا به افزایش ماندگاری رنگ کمک می کند. استفاده از رنگ با کیفیت و انتخاب نوع رنگ مناسب بر اساس شرایط محیطی و نوع سطح، نقش بسیار مهمی در جلوگیری از بازگشت پوسته شدن دارد.
کلام آخر
پوسته شدن رنگ ساختمانی یکی از چالش های مهم در نگهداری و زیباسازی ساختمان ها است که به دلایل مختلفی رخ می دهد. شناخت دقیق عوامل مؤثر در ایجاد این مشکل و اجرای صحیح مراحل رنگ آمیزی، کلید اصلی پیشگیری و حل آن است. استفاده از رنگ با کیفیت، آماده سازی درست سطح، انتخاب نوع رنگ مناسب برای شرایط محیطی و رعایت نکات فنی اجرای رنگ، می تواند به شکل چشمگیری عمر مفید رنگ و زیبایی ساختمان را افزایش دهد. اگر به این مسائل توجه شود، پوسته شدن رنگ به حداقل می رسد و رضایت طولانی مدت از کار رنگ آمیزی حاصل خواهد شد.
سوالات متداول
- چرا رنگ ساختمانی پوسته پوسته می شود؟
پوسته شدن رنگ به دلایل مختلفی مانند زیرسازی ضعیف، رطوبت، دمای ناگهانی، استفاده از رنگ تاریخ مصرف گذشته و ترکیب نامناسب رنگ ها رخ می دهد. - آیا می توان پوسته شدن رنگ را بدون کندن کامل رنگ قبلی تعمیر کرد؟
توصیه می شود لایه های پوسته شده کاملاً جدا و سطح آماده سازی شود تا رنگ جدید به خوبی بچسبد و دوام داشته باشد. - چگونه از پوسته شدن رنگ پلاستیک جلوگیری کنیم؟
اجرای رنگ پلاستیک روی سطح تمیز، خشک و عاری از چربی، استفاده از رنگ با کیفیت و خشک شدن کامل هر لایه، از عوامل جلوگیری کننده است. - آیا رنگ اکریلیک نسبت به رنگ روغنی کمتر دچار پوسته شدن می شود؟
بله، رنگ اکریلیک به دلیل پایه آب بودن و انعطاف پذیری بهتر، مقاومت بیشتری در برابر ترک خوردگی و پوسته شدن دارد. - بهترین روش برای آماده سازی سطح فلز قبل از رنگ آمیزی چیست؟
تمیزکاری کامل، حذف زنگ زدگی، استفاده از ضدزنگ و اعمال پرایمر مناسب از مهم ترین مراحل آماده سازی سطح فلز است.